İdrar pH değeri genellikle 6,2 seviyelerinde olup, idrarın asidik ya da bazik reaksiyonunu ifade eder. İdrar pH, bazı durumlarda 4,8 seviyelerine düşebilir veya 8,2 seviyelerine yükselebilir. İdrar pH seviyesini ölçmek için pH kağıtları veya turnusol kağıtları kullanılabilir. Turnusol kağıdına idrar örneği sürüldüğünde, mavi turnusol kağıdının kırmızıya dönmesi durumunda idrar asidiktir; kırmızı turnusol kağıdının maviye dönmesi durumunda ise idrar alkali olur. Eğer renk değişimi olmazsa, idrar pH değeri 7,0 olarak kabul edilir ve idrar nötrdür.

İdrar pH, çeşitli faktörlere bağlı olarak değişebilir. Bu faktörler şunlardır:

Protein açısından zengin diyetlerde, idrar pH asidik hale gelir. Proteinlerin fosfor ve kükürt içeren amino asitlerinin oksidasyonu sonucu sülfürik asit ve fosforik asit gibi asitler oluşur ve bunlar idrarla dışarı atılır. Meyve ve sebze ağırlıklı beslenmede ise idrar pH alkali hale kayar. Meyvelerdeki tartarik asit, malik asit ve sitrik asit gibi organik asit tuzları bazlarını serbest bıraktıktan sonra oksitlenir. Bunun yanı sıra, kızılcık ve erik gibi meyvelerdeki benzoik asit glisinle birleşerek hipürik asit oluşturur ve bu da idrar pH'ını asidik hale getirir.

NH4Cl alındığında, idrar pH asidik tarafa kayar. Amonyum klorür asit fosfat ve metionin böbrek taşlarının tedavisinde kullanılır ve idrarı asidik hale getirir. Bu sayede taş oluşumunda etkili olan kalsiyum tuzları çökmez.

Bikarbonat alımı, idrar pH'ını alkali tarafa kaydırır. Bu, bazı böbrek taşı oluşumlarını engellemek için kullanılır.

Kuvvetli hiperpne durumunda idrar pH alkali hale gelir. Bu durumda alkaloz meydana gelebilir ve idrara H+ atımının azalması önlenmeye çalışılır.

Kassal çalışma sırasında idrar pH asidik hale gelir. Bu durumda laktik asit oluşur ve asidoz meydana gelebilir, idrara H+ atımının artmasıyla bu durum önlenmeye çalışılır.

Kuvvetli sindirimde idrar pH alkali tarafa kayar. Mideden salgılanan HCl fazlalığı nedeniyle, H+ miktarının azalmasıyla oluşabilecek alkaloz önlenmeye çalışılır.

Hiperaldosteronizm ve potasyum yetmezliğinde idrar pH alkali olur. Mesane ve idrar yolu iltihaplarında da idrar pH alkali hale gelir. Bu durumda mikropların yardımıyla üre parçalanarak amonyak meydana gelir. Renal yetmezlikte ve renal tübüler hastalıklarda da idrar pH alkali hale gelir.

İdrar pH, vücudun genel sağlığını ve metabolik durumunu yansıtan önemli bir parametredir. Diyet, ilaçlar, fiziksel aktivite ve çeşitli sağlık durumları idrar pH'ını etkileyebilir. Bu nedenle, idrar pH seviyesinin düzenli olarak kontrol edilmesi, sağlık durumu hakkında önemli bilgiler sağlayabilir.